"Η ηθική συμπορεύεται με την ευτυχία"

Στην τελετή αποφοίτησης του New York College η Πρύτανης κα Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ ως επίτιμη ομιλήτρια αναφέρθηκε σε πολλά θέματα. Πίστη, αρετή, ελληνισμός, πολιτισμός, παράδοση και άλλα.
Ένα ιδιαίτερο στοιχείο στην θεματική της διάσημης ιστορικού, ήταν η ηθική, μια αξία διαχρονική και συνάμα πολύ επίκαιρη. Διαχρονική γιατί εμφανίζεται ήδη από αρχαία κείμενα, πχ. του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, του Μάρκου Αυρήλιου, θέτοντας το θεμέλιο λίθο. Επίκαιρη γιατί η παγκόσμια οικονομική κρίση ήταν κατά μία έννοια αποτέλεσμα των ηθικών επιλογών των μεγάλων επιχειρηματικών σχημάτων και επενδυτών. Βιομηχανίες παράγουν προϊόντα που αποδεδειγμένα είναι επιβλαβή, ρυπαίνουν το περιβάλλον, σπαταλούν φυσικούς πόρους, δημιουργώντας υπεραξίες βασισμένες στην ανθρώπινη εκμετάλλευση και στην οικολογική καταστροφή και πολλές ακόμα πρακτικές που είναι παγκόσμια γνωστές. Θα ήθελα να σταθώ στην παρακάτω φράση της κας Aρβελέρ: «η ηθική συμπορεύεται με την ευτυχία, με το ευ ζην, των όλο και περισσοτέρων πολιτών, που εξαρτώνται από τα δρώμενα της όποιας διοικητικής πρακτικής».
Ο John S. Mill ήδη από το 1864 στο βιβλίο Utilitarianism αναφέρει πως ένα προϊόν ή μια επιχείρηση οφείλουν να ανταποκριθούν στην κοινωνική τους ηθική ευθύνη, δηλαδή να καταστήσουν όσο το δυνατόν ευτυχισμένους τους όσο το δυνατόν περισσότερους.
Η ηθική λοιπόν συμπορεύεται με την ευτυχία. Όπως είπε και ο Καντ είναι το δόγμα που καθορίζει πώς να είμαστε άξιοι για να γίνουμε ευτυχισμένοι.
Οπότε αυτό που πρέπει να κάνει ο σύγχρονος επιχειρηματίας ή μάνατζερ είναι να εξετάζει μέτρα και προτεραιότητες με βάση ηθικούς τρόπους σκέψης και να επιτυγχάνει μια ισορροπία μεταξύ επιχειρηματικής και οικονομικής υπευθυνότητας, και κοινωνικής και δημόσιας υπευθυνότητας. Άλλωστε η επιχείρηση έχει την ευθύνη να προστατεύει και να βελτιώνει την ευημερία της κοινωνίας μέσα στην οποία δραστηριοποιείται. Αυτή είναι η κοινωφελή αρχή της.
Ο Μύρων Μ. Ζαβλάνος στο βιβλίο του Οργανωτική Συμπεριφορά αναφέρει για την κοινωφελή αρχή: «ο μάνατζερ πρέπει να ενεργεί με τρόπο που να παρέχει το μεγαλύτερο όφελος σε περισσότερα άτομα. Εδώ μια απόφαση είναι σωστή, όταν προκύπτει όφελος για τους άλλους, ενώ είναι λαθεμένη, όταν προκαλεί καταστροφή στους άλλους».
Ας αναλογιστούμε λοιπόν ποια brands εμπιστευόμαστε και ενισχύουμε με τις αγορές μας και αν όντως αυτά τα brands σέβονται την παραπάνω κοινωφελή αρχή.
Είναι οι άνθρωποι που ωφελούνται περισσότεροι από αυτούς που καταστρέφονται;
Η προώθηση συγκεκριμένων προϊόντων ή υπηρεσιών καθιστά ικανό το σύνολο των ανθρώπων να είναι ευτυχισμένοι;
Φυσικά, η πολιτική ευθύνη είναι σημαντική σε αυτή την διάκριση, αλλά δεν είναι σημαντική και η προσωπική ευθύνη του κάθε ένα από μας ως καταναλωτή;
Να υπενθυμίσω την φράση του Κάρτερ το 1979 στον περίφημο λόγο του περί «Κρίσης της Εμπιστοσύνης» που ήταν η εξής: «πλέον η ανθρώπινη ταυτότητα δεν ορίζεται από το τι κάνει κάποιος αλλά από το τι κατέχει». Αυτή ήταν μια σοκαριστική διαπίστωση δεδομένου ότι δείχνει αυτή την στροφή από τις ηθικές αξίες στις αξίες γρήγορου πλουτισμού.
Νομίζω πως ήρθε ο καιρός να αντιστραφεί αυτή η φράση και να δημιουργήσουμε μια νέα πραγματικότητα όπου ο κάθε ένας από το μετερίζι του και με την ιδιότητά του να ενδυναμώσει πρωτοβουλίες που στοχεύουν στην ευτυχία των περισσότερων ανθρώπων, παραβλέποντας το άμεσο κέρδος και κτίζοντας στις σχέσεις.
Είναι καιρός οι επιχειρήσεις να αναπτύξουν και να αναδείξουν την κοινωνική τους ευθύνη.
Εσύ ως καταναλωτής, κάνεις ανάλογες διακρίσεις πριν αγοράσεις ή προτείνεις ένα brand; Ή ως επαγγελματίας αναρωτείσαι αν οι αποφάσεις σου καθιστούν ευτυχισμένους τους πολλούς πριν προωθήσεις ένα προϊόν ή μια αλλαγή στην επιχείρησή σου;